زخم مقعدی یا فیشر به شکاف و پارگی گفته می شود که داخل دیواره بافت مرطوب مقعد ایجاد می شود. این زخم ممکن است در صورت هرگونه فشار در دفع مدفوع به وجود آید. این نوع از زخم ها با حرکت روده درد و خونریزی را در پی خواهند داشت. زخم های مقعدی در برخی از مواقع نیز گرفتگی یا اسپاسم حلقه عضله در انتهای مقعد را ایجاد می کنند که به آن anal sphincter می گویند.
این نوع از شکاف ها بیشتر در نوزادان مشاهده می شود. با این حال ممکن است افراد بزرگسال را نیز به خود درگیر کند. این زخم ها در بیشتر مواقع با افزایش فیبر مصرفی یا نشستن در آب ولرم برطرف خواهند شد. در موارد حاد نیز درمان دارویی و جراحی برای این افراد در نظر گرفته می شود. در این مقاله قصد داریم تا به طور کامل علل ایجاد این زخم ها و درمان های آنها را مورد بررسی قرار دهیم.
زخم مقعدی یا فیشر چه علائمی دارد؟
زخم هایی که در ناحیه مقعد ایجاد می شود، دارای علائم متفاوتی است. در واقع تشخیص این معضل به طور دقیق با معاینه و تشخیص پزشک همراه است. با این حال اگر علائم زیر را در خود مشاهده کردید، سریعا جهت درمان به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید.
- ایجاد درد متوسط تا شدید همراه با سوزش عمیق به مدت چند ساعت در زمان حرکت روده.
- مشاهده خون قرمز روشن بعد از مدفوع روی دستمال توالت.
- ایجاد ترک های پوستی قابل مشاهده در اطراف دهانه مقعد.
- مشاهده توده ای برجسته روی پوست مقعد.
علل ایجاد زخم های مقعدی چیست؟
زخم مقعدی یا فیشر یکی از مشکلاتی است که امکان ابتلا به آن برای هر فردی وجود دارد. این معضل در صورت عدم درمان، مشکلات روده ای بسیار حادی را برای شما ایجاد خواهد کرد. برای این منظور در زیر علل شایع این ضایعه را عنوان می کنیم تا بهتر متوجه ایجاد این نوع از زخم ها شوید.
- در صورتی که در دفع مدفوع با مشکل مواجه هستید یا مدفوع شما حالت سفت دارد، ممکن است به این نوع از زخم ها مبتلا شوید.
- هنگامی که به یبوست دچار هستید، با مشکل دفع مدفوع روبرو می شوید. در اثر فشار حاصل از حرکات روده ممکن است این نوع از زخم ها را تجربه کنید.
- اسهال مزمن یکی دیگر از دلایل شایع ابتلا به زخم مقعدی یا فیشر عنوان می شود.
- داشتن عضلات اسفنکتر مقعدی یکی دیگر از عوامل ایجاد این ضایعه است.
- انجام مقاربت آنال یا مقعدی به دفعات زیاد ممکن است این زخم ها را ایجاد کند.
- در اثر بارداری و زایمان طبیعی و ایجاد فشار در ناحیه مقعدی ممکن است این زخم ها ایجاد شوند.
اگر بخواهیم دیگر علل ایجاد این ضایعه را مورد بررسی قرار دهیم باید آنها را به صورت زیر عنوان کنیم:
- ابتلا به بیماری های التهابی مربوط به روده(IBD) یا بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- سرطان مقعد
- سفلیس یا عفونت مقاربتی(STI)
- بیماری HIV
- بیماری سل
این مشکل به دلیل آسیب به دیواره مقعد که آخرین قسمت از روده بزرگ است، ایجاد می شود. از این رو هر گونه تحریک در این ناحیه به وخیم تر شدن این عارضه می انجامد. بنابراین جهت تشخیص درست و درمان به موقع به پزشک مراجعه کنید.
زخم مقعدی یا فیشر دارای چه عوارضی است؟
همانطور که ذکر شد زخم های مقعدی در اثر عوامل متعددی ایجاد می شود و هر گونه تحریک آنها سبب خونریزی و ایجاد عفونت در این ناحیه از بدن خواهد شد. این عارضه در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. عوارضی که در اثر زخم های مقعدی ایجاد می شود شامل موارد زیر است:
- عدم بهبودی زخم مقعدی یا فیشر در مدت زمان ۸ هفته سبب حاد شدن این ضایعه می شود و باید برای درمان آن مواردی مانند: دارو یا جراحی در نظر گرفته شود.
- برگشت دوباره این نوع از زخم ها یا ایجاد تعداد بیشتری از آنها یکی دیگر از عوارضی است که ممکن است افراد را به خود درگیر کند.
- گسترش پارگی شکاف مقعدی منجر به گسترش این ضایعه به عضلات اطراف مقعد نیز خواهد شد. در این صورت درمان به روند گسترده تری نیاز خواهد داشت.
- این عارضه ممکن است به حلقه عضله اسفنکتر داخلی مقعد یا همان حلقه ای که سبب بسته شدن مقعد می شود، آسیب وارد کند. در این صورت بهبود در زخم مقعدی یا فیشر با سختی و طول دوره درمان بیشتری مواجه خواهد شد. در صورت عدم درمان شکاف مقعدی ممکن است به جراحی یا داروهای بیشتری جهت بهبودی و کاهش درد در این ناحیه نیاز باشد.
مدت زمان درمان زخم های مقعدی چقدر است؟
با توجه به میزان ضایعه ایجاد شده مدت زمان درمان ممکن است در هر فردی متفاوت باشد. با این حال مشکل ایجاد شده در صورت عدم حاد بودن، بدون هیچ گونه درمان دارویی یا جراحی، ظرف مدت چند هفته بهبود پیدا می کند. در برخی از افراد ممکن است شقاق مقعدی تا ۶ هفته یا بیشتر به طول بیانجامد. در این صورت باید به مراقبت های ویژه بعد از درمان توجه خاصی شود.
جهت جلوگیری از زخم مقعدی یا فیشر چه اقداماتی باید انجام شود؟
همانطور که می دانید این زخم ها در اثر فشار در ناحیه آنال ایجاد می شوند. با توجه به اینکه یبوست و اسهال یکی از شایع ترین علل ایجاد این زخم ها هستند، بنابراین مصرف غذاهایی که فیبر بالا دارند مانند: سبزیجات، غلات، میوه، نان سبوس دار و غیره، نوشیدن مایعات فراوان و انجام ورزش های مرتب حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته به جلوگیری از فشار در زمان دفع مدفوع کمک بسیاری خواهد کرد.
همچنین توجه به بهداشت فردی در صورت بروز هرگونه علائم کوچک در این زمینه نیز به جلوگیری از حاد شدن این مشکل منجر خواهد شد. افرادی که یبوست دارند بهتر است با نشستن در وان آب ولرم به ایجاد رطوبت در مقعد و دفع مدفوع راحت تر خود کمک کنند.
درمان زخم مقعدی یا فیشر چگونه انجام می شود؟
در مورد درمان این ضایعه در بیشتر مواقع و در صورت خفیف بودن مشکل، خود به خود بهبودی حاصل می شود. با این حال درمان های دیگری نیز به منظور تسکین علائم و درد ناشی از این زخم ها پیشنهاد می شود که شامل موارد زیر خواهد شد.
- درمان زخم های مقعدی با داروهای ملین و پماد های مسکنی که به طور مستقیم روی ناحیه مورد نظر قرار می گیرد، انجام می شود.
- جراحی یکی دیگر از درمان های این ضایعه است که در صورت عدم بهبود با داروها و پمادها، تجویز می شود. جراحی در درمان شکاف های مقعدی بسیار موثر است اما ممکن است خطراتی مانند از دست دادن موقت یا دائمی اختیار در کنترل مدفوع را به همراه داشته باشد.
در نتیجه…
زخم مقعدی یا فیشر از جمله مشکلاتی است که از هر ده نفر، یک فرد را به خود مبتلا می سازد. با این حال این ضایعه بیشتر در نوزادان و افراد سالمند مشاهده می شود. این زخم ها در اطراف دیواره های مقعد یا انتهای روده بزرگ و در اثر عوامل متعددی مانند: یبوست، اسهال، مقاربت مقعدی، عفونت های موجود در روده، بارداری و زایمان وغیره ایجاد می شوند.
این زخم ها با علائم درد، خونریزی، عفونت و ترک های پوستی روی مقعد قابل تشخیص هستند که در اغلب موارد خود به خود درمان می شوند و در موارد حاد به درمان دارویی و جراحی نیاز پیدا می کنند.
Source: www.crssny.com, www.mayoclinic.org
دیدگاهی یافت نشد