وقتی بدن دچار خراش، بریدگی و یا جراحت می شود بدن با حالت شوک مواجه می شود. به طور معمول واکنش دفاعی بدن خونریزی و پس از آن تشکیل زخم است. برش هایی که در بدن اتفاق می افتد دلایل مختلفی دارد: جراحت در نتیجه عمل های جراحی، آسیب حین ورزش های سنگین، تماس با ابزار آلات برنده و سایر موارد مشابه می توانند در دسته علل ایجاد زخم قرار بگیرد. نوع زخم تشکیل شده به شدت و نوع ضربه اولیه بستگی دارد. اما در این میان احتمال عفونت و یا عوارض جانبی هم وجود دارد؛ به همین دلیل باید مراقبت از زخم در نظر گرفته شود تا بهبود زخم سریع تر صورت گیرد. مواردی وجود دارند که بر روند بهبودی زخم موثر هستند که تعدادی از آنها قابل کنترل است. در این مقاله تعدادی از فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود زخم بررسی و از جنبه های مختلف ارزیابی می شوند تا تاثیر آنها بر التیام زخم مشخص شود. پس تا انتهای این مطلب را مطالعه کنید.
فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود زخم شامل چه مواردی هستند؟
چهار مورد از فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود زخم، عبارتند از:
۱) وضعیت سلامتی: سلامتی بدن هر فردی بر عوامل مختلفی اثر می گذارد. احتمال ابتلای افراد سالم به بیماری های مزمن بسیار کمتر است و اندام های بدن آنها عملکرد بهتری از خود نشان می دهند. پس طبیعی است که زخم های به وجود آمده برای آنها نیز زودتر بهبود پیدا می کند. مشخصه های زندگی سالم عبارتند از : سبک تغذیه، میزان تحرک و فعالیت، سیستم ایمنی بدن، مصرف و یا عدم مصرف سیگار و میزان استفاده هفتگی از الکل.
تغذیه: تغذیه عبارت است از ماده ای که به بدن خود وارد می شود؛ پس می تواند به بدن آسیب و یا فایده برساند. برای اینکه زخم های بدن به سرعت بهبود پیدا کند و از حاد شدن وضعیت زخم ها و طولانی شدن دوره بهبودی آنها پیشگیری شود، باید سبک تغذیه مناسب و مطلوبی را در پیش گرفت. تغذیه مطلوب، تغذیه ای است که میوه، سبزی، غلات، پروتئین بدون چربی، فیبر و چربی سالم را در بر بگیرد و این موارد را پوشش دهد.
به طور مثال غذاهای فرآوری شده به بدن صدمه وارد می کنند. اگر فرد خواستار کاهش زمان بهبود زخم خود است باید رژیم غذایی مطلوبی را در پیش گیرد که حاوی ویتامین و مواد معدنی است. اگر توانایی دریافت مواد غذایی ضروری جهت رشد و ترمیم سلولی را به هر دلیلی ندارید، باید پزشک را در جریان قرار داد. به احتمال زیاد، مکمل های غذایی و مولتی ویتامین ها را پیشنهاد خواهد کرد.
تحرک: یکی دیگر از مواردی که بر سلامت بدنی هر فردی اثرگذار است، میزان تحرک و فعالیت است. کم تحرکی یا عدم تحرک سبب می شود فرد با مشکلاتی که ممکن است در نتیجه یک عمل جراحی و یا یک زخم ایجاد شوند، مواجه شود. فرد باید از باقی ماندن در یک وضعیت ثابت (ایستادن طولانی مدت و یا نشستن مداوم) بپرهیزد و خون خود را به صورت مرتب در جریان نگه دارد. اگر فرد بنا به شرایط شغلی خود ناچار است به نشستن و یا ایستادن پیوسته بپردازد، باید طوری برنامه روزانه خود را تنظیم کند که در فواصل زمانی مشخص بتواند پیاده روی و تحرک نسبی داشته باشد. زمانی که خون در بدن شخص گردش بهتری پیدا کند، کارایی و راندمان بدن به طور کلی و همچنین در بهبود زخم افزایش خواهد یافت.
سیستم ایمنی بدن: هر دو فاکتور سبک تغذیه مناسب و تحرک کافی که جز فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود زخم هستند، سبب ارتقای سیستم ایمنی بدن خواهد شد. قرار گرفتن در برخی موقعیت های پزشکی و مصرف برخی داروها سبب تضعیف سیستم ایمنی بدن فرد می شود و آسیب پذیری بدن را بیشتر می کند. مثال شرایط پزشکی خاص می تواند پرتو درمانی باشد و مثال دارو می تواند داروهای تخریب کننده سیستم ایمنی باشد. با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، بهبود زخم ها بیشتر طول خواهد کشید. در این حالت باید پزشک را در جریان قرار داد تا به راهنمایی و مشاوره بپردازد.
سیگار و الکل: اکثر افراد از این نکته آگاهی دارند که سیگار به سلامتی بدن هر فردی آسیب می رساند؛ علاوه بر آن روند بهبودی زخم را با اختلال مواجه می کند. در مورد الکل هم عقیده همین است؛ استفاده بیش از اندازه از الکل، درمان و بهبود هر زخمی به خصوص زخم های مزمن را کند و آهسته می کند. مصرف سیگار یا استفاده از الکل به طور معمول به شکل یک عادت روزانه و یا هفتگی در می آید؛ بنابراین به احتمال زیاد، ترک این عادت ها برای افراد دشوار خواهد بود. پیشنهاد می شود در این مورد نیز با متخصصان و پزشکان مشورت شود.
۲) سن: درست است که سن تنها یک عدد است؛ اما تاثیر آن بر عملکردهای بدن را نمی توان انکار کرد. هرچه سن فرد بیشتر می شود، حرکت کردن بدن به اطراف سخت تر می شود. در واقع به مرور زمان استخوان ها و ماهیچه ها که اجزای اصلی تشکیل دهنده بدن هستند، تضعیف می شوند. سن بر توانایی بدن در بهبود سریع زخم ها هم اثر می گذارد. به عبارت بهتر روند بهبود زخم ها به کندی پیش می رود و مدت زمان بیشتری لازم است تا درمان زخم به مرحله قابل قبولی برسد. پوست بدن نازک تر می شود و بنابراین آسیب پذیری آن افزایش می یابد. یعنی با افزایش سن، واکنش های دفاعی بدن در برابر عوامل خارجی به اندازه قبل نخواهد بود. پس بدن افراد مسن تر بیشتر مستعد صدمه دیدن و زخم شدن خواهد بود و درمان زخم نیز دیرتر صورت خواهد گرفت و زخم های مزمن رایج تر خواهند بود.
۳) میزان وزن: یکی دیگر از فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود زخم، میزان اضافه وزن و چاقی است. چاقی عبارت است از تجمع و انباشته شدن بیش از حد چربی. چاقی یک بیماری جدی محسوب می شود و ممکن است به طور جدی مشکل پزشکی به وجود آورد. این عقیده که هر فردی باید بدن خود را صرف نظر از ابعاد آن، دوست داشته باشد صحیح است؛ اما این ذهنیت چیزی از عوارض و خطرات چاقی و اضافه وزن نمی کند. بخش هایی از این عقیده را می توان قبول کرد؛ به صورت مثال اینکه هیچ فردی نباید از خود متنفر شود. اما اینکه مشکل چاقی در هر شخصی برطرف شود و مسیر کاهش وزن را در پیش بگیرد، اهمیت دارد. زیرا چاقی حاصلی جز مشکلات پزشکی که تهدید کننده سلامت جسم و روان و زندگی هستند برای فرد نخواهد داشت. جلوگیری از عملکرد بدن برای التیام زخم نیز از دیگر عوارض چاقی است که در نتیجه آن افزایش احتمال ابتلا به عفونت نیز رخ خواهد داد. برای کسب اطلاعات بیشتر برای قرارگیری در مسیر صحیح کاهش یافتن وزن بهتر است با یک پزشک متخصص تغذیه به مشاوره و گفتگو پرداخت.
افزایش یافتن میزان چربی موجود در بدن، گردش خون را ضعیف می کند و این موضوع به کندی روند بهبود زخم می انجامد. به طور مثال بیماری های عروقی که یکی از دلایل ایجاد آن، چاقی و اضافه وزن است، بهبود زخم را به تاخیر می اندازد و آن را دشوارتر می کند. در صورت مبتلا بودن به بیماری عروقی و یا فشار خون پایین باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
۴) رطوبت پوست: زخم های موجود در بدن برای ترمیم شدن نیازمند رطوبت هستند. امکان ابتلا به عفونت در زخم هایی که خشک هستند، بیشتر است و زمان ترمیم این زخم ها هم طولانی تر خواهد بود. کسانی که به صورت طبیعی، پوستی خشک دارند با کندی روند بهبود زخم روبرو خواهند شد. اگر فردی دارای پوست خشکی است باید درباره روند بهبود زخم های بدن خود با پزشک مشورت کند. این نکته نیز قابل توجه است که رطوبت زخم ها نباید بیش از حد طبیعی باشد که در این صورت امکان سوزش زخم وجود دارد. در این رابطه می توان از بانداژهای مخصوص استفاده کرد که رطوبت پوست را در حد مطلوبی حفظ می کند تا بهبودی زودتر صورت گیرد.
سخن آخر
زخم ها عارضه هایی هستند که به علل گوناگون روی پوست تشکیل می شوند. به طور معمول کسی تمایل به داشتن زخم روی پوست خود به صورت بلند مدت ندارد. صرف نظر از دلایل غیر قابل کنترل ایجاد زخم، باید از پوست مراقبت کرد. اما در صورت تشکیل زخم باید مواردی را رعایت کرد تا زخم زودتر بهبود پیدا کند. این مقاله چهار مورد از فاکتورهای تاثیرگذار بر بهبود زخم را ارائه کرده است و هر کدام را به صورت جداگانه تشریح کرده است. با آگاهی و رعایت این فاکتورها می توان زودتر زخم ها را ناپدید کرد.
Source: www.byramhealthcare.com
دیدگاهی یافت نشد