دیابت یکی از بیماری های خطرناکی است که افراد زیادی امروزه با آن دسته و پنجه نرم می کنند. در بدن افراد مبتلا به دیابت، قند مصرفی برای تولید انرژی استفاده نمی شود. درنتیجه گلوکز در خون تجمع می کند و به ارگان های مختلف بدن آسیب می رساند. زخم پاشنه ها در دیابت عارضه ای است که افراد زیادی را درگیر کرده است. این بیماری مرموز دارای دو نوع است. دیابت نوع یک ارثی است اما نوع دوم آن در اثر رژیم های غذایی غلط و کم تحرکی ایجاد می شود.
یکی از علائمی که در اثر شدت یافتن این بیماری در بدن ایجاد می شود، بروز زخم در بخش های مختلف پا به ویژه پاشنه هاست. زخم در پاشنه عموما پس از ترک خوردن شدید و عدم ترمیم آن بروز می کند. در این نوشته قرار است به علت بروز چنین زخم هایی در افراد مبتلا به دیابت پرداخته شود.
زخم پاشنه ها در دیابت چه علتی دارد؟
پاها همیشه در معرض ضربات مختلف و آسیب دیدگی قرار دارند. این آسیب دیدگی در افرادی که پوست خشکی دارند، امکان دارد به صورت ترک در پاشنه پا ایجاد شود. این مشکل در اثر فشار روی پاشنه پا رو به وخامت می رود. در صورت ایجاد ترک در پاشنه باید مراقبت های ویژه ای از پا به عمل بیاید اما این مراقبت ها در افراد مبتلا به دیابت بسیار شدیدتر خواهدبود.
ایجاد زخم و کندی روند ترمیم آن در افراد دیابتیک، دلایل مختلفی دارد. از جمله مهم ترین عوامل این مسئله، ارگانیسم های کوچکی همچون قارچ ها و باکتری ها هستند که در ترک های پا لانه می کنند. این موجودات در بدن و فضای اطراف همه افراد وجود دارند ولی برای افراد مبتلا به دیابت مشکلات جدی را ایجاد خواهند کرد.
به این دلیل که باکتری ها برای رشد به قند نیاز دارند و بدن افراد دیابتیک قند مورد نیاز آن ها را تامین می کند؛ درنتیجه، این موجودات در ترک ها رشد می کنند و موجب وخیم تر شدن وضعیت زخم پاشنه پا خواهند شد.
البته این مسئله دلایل دیگری نیز دارد که در تیترهای زیر به آن ها اشاره خواهد شد.
نوروپاتی دیابتی
پس از بروز ترک در پاشنه، باید مراقبت های خاصی از این ترک ها به عمل بیاید. پزشکان معمولا توصیه می کنند که با یک صابون ملایم دارای گلیسیرین پاها را بشویید و با اشیایی همچون سنگ پومیس یا تخته سنگ زمرد پوست های خشک را جدا کنید. پس از این مراحل نیز باید در محل بروز ترک ها از پماد و مرطوب کننده مناسب استفاده شود.
به غیر از این نکات، باتوجه به آسیب پذیر بودن پاشنه پا پس از ایجاد ترک، باید از هرگونه ضربه یا فشار به آن جلوگیری شود. به این خاطر که به سادگی منجر به ایجاد زخم های عمیق خواهد شد.
یکی از علل ایجاد زخم پاشنه ها در دیابت نوروپاتی خواهد بود. از جمله دستگاه های بدن که در معرض آسیب قند خون بالا قرار دارند، دستگاه عصبی است و نوروپاتی نیز در اثر آسیب به دستگاه عصبی ایجاد خواهد شد. این مشکل با شدت یافتن دیابت، افزایش پیدا می کند و امکان دارد که به بی حسی کامل در اعصاب محیطی به ویژه پاها منجر شود. متاسفانه این بی حسی به طور همزمان در هر دو پا ایجاد خواهدشد.
بی حس شدن پا ممکن است که بسیار خطرناک باشد. به این خاطر که فرد دیابتیک متوجه ایجاد زخم های کوچک در لابه لای انگشتان و پاشنه پا نخواهد شد. عدم توجه به این زخم ها و عدم شستشوی مکرر آن ها خطر عمیق شدن زخم ها و خونریزی آن را افزایش می دهد.
خشکی شدید پوست به در پاشنه پاها
احتمالا اکثر افراد دیابت را به نام بیماری قند خون می شناسند و تصوری که از آن وجود دارد این است که دیابت تنها روی میزان ترشح انسولین تاثیرگذار خواهد بود. درحالی که این تصور کاملا اشتباه است. این بیماری روی تمامی ارگان های بدن از جمله پوست نیز تاثیر می گذارد. تاثیر بیماری قند خون روی پوست شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد ولی باید بدانید که در افراد مبتلا به دیابت پوست حالت دهیدراته پیدا خواهد کرد.
یکی از نشانه های پوست سالم و شاداب وجود رطوبت کافی در آن است اما در افراد دیابتی با بالارفتن میزان قندخون و کاهش ترشح انسولین، بدن دچار کم آبی می شود. بروز کم آبی روی فرآیند تعریق و میزان رطوبت پوست نیز تاثیر می گذارد و پوست دچار کم آبی شدید خواهدشد.
در فصول سردی همچون زمستان، شرایط محیطی نیز به این خشکی شدید پوست دامن می زند. در نتیجه، در بخش هایی از بدن همانند پاشنه پا ترک هایی ایجاد می شود. در بدن شخص دیابتی، بروز عفونت و قارچ و فشاری که به دلیل وزن بالا به پا وارد می شود. احتمال زخم پاشنه ها خونریزی را افزایش خواهد داد.
البته خشکی و خارش پوست در اثر بروز بیماری های کلیوی نیز ایجاد می شود که علت آن عدم توانایی کلیه ها در ایجاد تعادل بین مواد معدنی و مغذی موجود در داخل خود است. دیابت تنها علت بروز بیماری های کلیوی نیست اما امکان دارد که افزایش قند خود روی این ارگان حیاتی بدن نیز موثر باشد.
وزن بالا و افزایش فشار روی ترک های پاشنه
از جمله دلایل اصلی بروز دیابت نوع دو، چاقی شدید به ویژه چاقی شکمی است. البته چاقی تنها عامل ایجاد این نوع از دیابت نیست. عوامل دیگری همچون کلسترول بالا، استرس، برخی داروها، بارداری و غیره نیز در ایجاد این مسئله دخیل هستند اما چاقی بیش از سایر دلایل در این امر تاثیر دارد. شاید شما مواردی را ببینید که فرد لاغر دچار دیابت شده است اما در ۹۰ درصد مواقع، افراد مبتلا به دیابت نوع دو، درگیر اضافه وزن و چاقی هستند.
از طرفی یکی از دلایل اصلی بروز ترک در پاشنه پاها، فشار زیاد به پا است که طبیعتا با افزایش میزان وزن، فشار واردشده به پاها، به ویژه قسمت پاشنه بیشتر می شود. بنابراین چاقی و وزن بالا را نیز باید یک از دلایل ترک خوردن و زخم پاشنه ها در دیابت دانست.
نوعی عفونت قارچی به نام پای ورزشکار (Athlete’s Foot)
بسیاری از افراد دیابتی یا غیر دیابتی در هنگام بروز ترک پاشنه پا، تصور می کنند که با لوسیون مناسب قادر به درمان آن هستند. غافل از اینکه در برخی از موارد این مشکل به خصوص در افراد مبتلا به دیابت بدون مصرف داروی مناسب برطرف نخواهدشد.
عفونت قارچی پای ورزشکار، توسط گروهی از قارچ های کپک مانند به نام درماتوفیت ایجاد می شود که از پوست و ناخن های مرده تغذیه می کنند. این موجودات میکروسکوپی در محیط های تاریک، گرم و مرطوب رشد خواهند کرد. جوراب های مرطوب در داخل کفش محیط مناسبی برای رشد این قارچ ها و بروز ترک پاشنه ایجاد می کند.
عفونت قارچی پای ورزشکار امکان دارد که در افراد غیر دیابتی نیز بروز پیدا کند اما بدون شک، اشخاص مبتلا به دیابت نوع شدیدتری از آن را تجربه خواهندکرد. ضمن اینکه اینگونه افراد اگر مراقبت مناسبی از ترک های ایجادشده انجام ندهند، مستعد زخم های شدید در این ناحیه نیز خواهند بود.
سخن پایانی
بیماری دیابت با افزایش قند خون به واسطه عدم توانایی بدن در تبدیل گلوکز دریافتی به انرژی همراه است. این افزایش میزان قند خون در تمامی ارگان های بدن تاثیر می گذارد. از جمله این ارگان ها که در زخم پاشنه ها در دیابت نیز موثر است، اعصاب محیطی و پوست بدن است.
دیابت با دهیدراته کردن پوست پاها، آن را مستعد ترک خوردن در فصول سرد و خشکی همچون زمستان می کند. ایجاد نوروپاتی نیز موجب بی حسی شدید در پاها می شود. درنتیجه، شخص از زخم های کوچک در پاهای خود بی اطلاع می ماند و مراقبت مناسبی از آن ها به عمل نخواهد آورد. میکروب ها و باکتری ها که برای رشد خود به قند احتیاج دارند، در این زخم ها رشد می کنند و مانع از بهبود آن خواهند شد.
افزایش فشار روی پاشنه پا به واسطه افزایش وزن یا نوعی عفونت قارچی نیز امکان دارد علاوه بر اشخاص دیابتی در افراد دیگر نیز اتفاق بیفتد؛ بنابراین در صورت بروز ترک یا زخم در پاشنه نباید دیابت را تنها عامل بروز آن بدانید.
Source: www.quora.com, www.gothamfootcare.com
دیدگاهی یافت نشد