زخم های قدیمی التیام نیافته معضل بسیاری از ما است. زخم هایی که برخلاف انتظار گذشت زمان تاثیر چشمگیری روی بهبود آن ها نداشته و موجب بهبودی کامل آن ها نشده است. این زخم ها علاوه بر ظاهر ناخوشایندی که به بدن ما می بخشند، متاسفانه مستعد ایجاد عفونت هم هستند. یکی از راه کارهای رهایی از این نوع معضل دانستن روش های دبریدمان زخم است.
دبریدمان روشی است که علاوه بر ترمیم زخم های قدیمی در بهبود زخم های آلوده و مزمن هم موثر است. در این مقاله سعی کردیم که روش های دبریدمان زخم را معرفی کنیم. پس ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید که با این روش ها و مزایا و معایب هر کدام به طور جداگانه آشنا شوید.
روش های دبریدمان زخم را بشناسید
به طور کلی ۵ روش انتخابی و غیرانتخابی برای دبریدمان وجود دارد. انتخاب این روش ها بر اساس شکل زخم، اندازه آن، وخامت زخم و سابقه بیمار در خصوص بیماری های مزمن است که شامل روش های زیر می شود:
- مکانیکی
- اتولیتیک
- آنزیمی
- جراحی
- و بیولوژیکی
بیاید به صورت جداگانه نگاهی اجمالی به هر یک از این روش های نام برده داشته باشیم.
روش اول: دبریدمان مکانیکی
یکی از روش های دبریدمان زخم، دبریدمان مکانیکی است. این روش که یکی از قدیمی ترین روش های دبریدمان است به صورت دستی انجام می شود. دبریدمان مکانیکی منحصرا بافت مرده روی زخم را از بین نمی برد و موجب از بین رفتن بخشی از بافت زنده هم می شود.
در این روش از صفحات پانسمان مرطوب یا خیس استفاده می شود. از انواع دبریدمان مکانیکی می توان روش های هیدروتراپی ،آب درمانی (شستشوی زخم با آب یا مایع دیگر)و استفاده از پانسمان خشک تا مرطوب را نام برد. این روش برای زخم هایی که مقدار قابل ملاحظه ای بافت مرده دارند، مناسب است.
امروزه پیشرفت قابل توجهی در دستگاه ها و تجهیزات دبریدمان مکانیکی حاصل شده است. یکی از این وسیله ها پد الیاف تک رشته ای است که از طریق ایجاد رطوبت و ترشح موجب خارج شدن بافت مرده خشک شده از بستر زخم می شود.
مزایای روش دبریدمان مکانیکی را بدانید
- بدلیل شایع بودن استفاده از گاز در این روش از لحاظ اقتصادی روشی مقرون به صرفه محسوب می شود.
- تعویض پانسمان به راحتی و سهولت انجام می شود و احتیاج به متخصص ندارد. بنابراین بیمار به راحتی می تواند بدون مراجعه به مراکز درمانی پانسمان خود را عوض کند.
معایب روش دبریدمان مکانیکی را بدانید
- در این روش پانسمان را باید به صورت مرتب عوض کرده یا حتی برای رسیدن به نتیجه مطلوب باید مدت زمان زیادی را در جکوزی صرف کرد. بنابراین این روش، روشی وقت گیر و زمان بر است.
- این روش بدلیل دردناک بودن بیمار پسند نیست.
- به علت استفاده از جکوزی و آلودگی ناشی از آب امکان ایجاد عفونت وجود دارد.
- امکان از بین رفتن بافت زنده علاوه بر بافت مرده است.
روش دوم: دبریدمان اتولیتیک
از دیگر روش های دبریدمان زخم، روش اتولیتیک است. در این روش از فرایندها و توانایی های بدن برای از بین بردن بافت مرده استفاده می کنیم. آنزیم های موجود در بدن در طول زمان سعی در از بین بردن بافت مرده دارند. برای تسریع در این امر باید در ناحیه زخم به صورت مداوم رطوبت را ایجاد و حفظ کنیم.
در این روش تنها بافت مرده از بین می رود و به بافت زنده آسیبی وارد نمی شود. حفظ مداوم رطوبت و از بین بردن بافت مرده از طریق پانسمان های نیمه مخفی یا ایجاد انسداد در ناحیه زخم به وسیله هیدروژل ها و هیدروکلوئیدها است. این روش مناسب برای زخم هایی عفونت نکرده اند و همین طور برای زخم بستر مناسب است.
مزایای روش دبریدمان اتولیتیک را بدانید
- در این روش به بافت زنده و پوست اطراف بافت مرده آسیبی وارد نمی شود و تنها بافت مرده از بین می رود.
- به دلیل بهره بردن از روش های طبیعی بدن برای از بین بردن بافت مرده روشی ایمن است.
- نحوه انجام آن بسیار ساده است.
- بیمارپسند است و برای بیمار درناک نیست.
- روشی موثر و مطمئن است.
معایب روش دبریدمان اتولیتیک را بدانید
- فرایندی زمان بر است و درمان آن ممکن است از روزها تا هفته ها زمان ببرد.
- برای جلوگیری از ایجاد عفونت، زخم را باید به طور مرتب بررسی کرد.
- ممکن است در طول زمانی که پانسمان را برای ایجاد انسداد در زخم انتخاب میکنید ، با رشد بی هوازی مواجه شده که به رشد باکتری در ناحیه زخم منتهی می شود.
روش سوم: دبریدمان آنزیمی
از دیگر روش های دبریدمان زخم، دبریدمان آنزیمی است. این روش که مناسب برای از بین بردن بافت های مرده وسیع و اسکار زخم است با استفاده از مواد شیمیایی انجام می شود.
مزایای روش دبریدمان آنزیمی را بدانیم
- سرعت بهبود در روش دبریدمان آنزیمی از روش دبریدمان اتولیتیک سریعتر است.
- احتمال آسیب رسیدن به بافت سالم در این روش بسیار کم است.
معایب روش دبریدمان آنزیمی را بدانیم
- از لحاظ اقتصادی روشی گران قیمت و پر هزینه محسوب می شود و پزشک باید ماده شیمیایی را برای بیمار تجویز کند.
- برای جلوگیری از آسیب رسیدن به بافت زنده باید در خصوص عدم تماس ماده شیمایی تجویز شده به بافت سالم اطمینان داشته باشند.
- میزان ترشح در این روش بالا است و برای جذب آن ممکن است نیاز به پانسمان کردن دوباره زخم داشته باشند.
- روشی بیمار پسند نیست؛ بدلیل اینکه حذف مواد شیمیایی از روی پوست ممکن است با درد و سوزش همراه باشد.
روش چهارم : جراحی
یکی دیگر از روش های دبریدمان زخم جراحی است. در این روش که مناسب زخم هایی با بافت مرده زیاد یا آلوده است از ادوات جراحی برای از بین بردن بافت مرده استفاده می شود و ممکن است در بستر بیمار یا در اتاق عمل تحت بیهوشی انجام شود.
مزایای دبریدمان جراحی را بدانیم
- سرعت بهبودی و ترمیم زخم در این روش بالا است.
- میزان حذف بافت مرده و جداسازی آن قابل کنترل بوده و امکان آسیب به بافت سالم بسیار کم است.
- یکی از سریعترین روش های ممکن برای رسیدن به زخم عاری از آلودگی و بافت مرده است.
معایب دبریدمان جراحی را بدانیم
- بیمارپسند نیست و به دلیل جراحی دردناک است.
- نیاز به متخصص دارد و در صورت جراحی از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست.
- به علت بیهوشی مخاطره آمیز است و دارای اثرات جانبی بیهوشی است.
روش پنجم : دبریدمان بیولوژیکی
آخرین روش دبریدمان زخم ها، دبریدمان بیولوژیکی یا ماگوت تراپی است که با استفاده از کِرم های رشد یافته در محیط استریل انجام می شود. در این روش کرم ها فقط بافت مرده را می خورند و به این ترتیب به بافت سالم آسیبی وارد نمی شود. همین طور با ترشحاتی که بر روی زخم دارند از ایجاد عفونت در زخم جلوگیری می کنند. اما این روش بیمارپسند نیست و کمتر کسی از این روش برای از بین بردن بافت مرده زخم خود استفاده می کند.
سخن آخر
با توجه به مخاطره آمیز بودن زخم های قدیمی ترمیم نیافته در این مقاله سعی کردیم که به طور خلاصه و جداگانه به روش های دبریدمان زخم و مزایا و معایب هر یک از آنها بپردازیم. همه این روش های نام برده کاربردی است و باید در انتخاب روش این نکته را در نظر بگیریم که میزان آستانه درد ما چقدر است و تا چه اندازه می توانیم درد را تحمل کنیم.
همین طور با توجه به وخامت زخم در انتخاب روش های دبریدمان باید سرعت عملکرد روش و بهبودی نیز درنظر گرفته شود. امیداورم این مقاله در جهت انتخاب روش حذف زخم های قدیمی و آلوده کمک به سزایی کرده باشد .
Source: www.woundsource.com
دیدگاهی یافت نشد